W czasie trwania małżeństwa co do zasady istnieje między małżonkami ustawowa wspólność majątkowa, chyba, że małżonkowie zawarli umowę o rozdzielności majątkowej.
Trwanie wspólności majątkowej małżeńskiej uniemożliwia dokonanie podziału majątku wspólnego. Do podziału majątku wspólnego może dojść wówczas, czy to umownego, czy sądowego, gdy wspólność majątkowa małżeńska ustanie. Ustawowa wspólność majątkowa może ustać jeszcze w czasie trwania małżeństwa.
W czasie trwania małżeństwa, ustawowa wspólność małżeńska ustaje, gdy małżonkowie postanowią zawrzeć umowę o rozdzielności majątkowej, gdy sąd dokona ustanowienia rozdzielności majątkowej, gdy jedno z małżonków zostanie ubezwłasnowolnione, gdy w stosunku do jednego z małżonków zostanie ogłoszona upadłość, bądź na skutek orzeczenia separacji przez sąd.
Do ustania wspólności małżeńskiej na skutek ustania małżeństwa dochodzi w przypadku orzeczenia rozwodu przez sąd, śmierci małżonka oraz unieważnienia małżeństwa przez sąd.

Po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej udziały małżonków w tym majątku, co do zasady, są równe. Jednak na wniosek małżonków sąd może ustalić wysokość udziałów przy uwzględnieniu stopnia, w jakim każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku dorobkowego. W tej sytuacji sąd bierze również pod uwagę nakład osobistej pracy małżonków przy wychowywaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym.
W celu dokonania podziału majątku wspólnego w pierwszej kolejności należy ustalić składniki tego majątku, wyodrębniając jednocześnie składniki wchodzące w skład majątku osobistego każdego z małżonków, gdyż tych drugich nie bierze się pod uwagę dokonując podziału.
Podział majątku wspólnego może odbyć się na drodze sądowej, bądź w drodze umowy zawartej pomiędzy małżonkami, jeżeli są oni w stanie dojść do porozumienia.
Na drodze sądowej do podziału majątku wspólnego małżonków może dojść podczas procesu o rozwód, na wniosek jednego z nich, bądź w postępowaniu odrębnym.

Podział majątku wspólnego małżonków podczas sprawy o rozwód jest rzadziej spotykany, gdyż wiąże się ze spełnieniem pewnych warunków, mianowicie, nie może powodować zwłoki w postępowaniu rozwodowym, co następuje tylko wówczas, gdy małżonkowie są zgodni co do sposobu podziału majątku. Brak porozumienia pomiędzy małżonkami doprowadzi najprawdopodobniej do pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Pamiętać ponadto należy, iż w przypadku oddalenia powództwa o rozwód wniosek o podział majątku upada. Gdy zaś dojdzie do wydania wyroku uwzględniającego żądanie orzeczenia rozwodu, postanowienie dotyczące podziału majątku wspólnego uprawomocnia się dopiero wraz z uprawomocnieniem się wyroku rozwodowego.