Podział majątku w sprawie o rozwód

Żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego dopóki nie ustanie wspólność majątkowa. Wspólność majątkowa pomiędzy małżonkami ustaje dopiero na skutek orzeczenia przez sąd rozwodu, dlatego żądanie podziału majątku między małżonkami już podczas postępowania rozwodowego stanowi wyjątek.

Podział majątku podczas postępowania rozwodowego z pewnością jest kuszącym rozwiązaniem dla małżonków, bowiem można w ten sposób załatwić dwie trudne sprawy podczas jednego postępowania. Faktycznie brzmi dobrze, jednak uzyskanie takiego rozwiązania nie jest proste, a w praktyce rzadko występuje.

Zgodnie z brzmieniem przepisów regulujących tę kwestię sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku, jeżeli jeden z małżonków wystąpi z takim wnioskiem, a przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. Kiedy zaś nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu? Wówczas, gdy między małżonkami nie ma sporu, co do składu majątku i sposobu jego podzielenia. Ale również wtedy, gdy wyjaśnienie ewentualnych spornych kwestii wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w ograniczonym przedmiotowo i czasowo zakresie. Podział majątku w postępowaniu rozwodowym niemożliwy będzie na pewno wtedy, gdy małżonkowie, bądź jeden z nich zażąda ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym. Decyzja co do zasadności podziału majątku w postępowaniu rozwodowym należy do uznania sądu.

Aby przekonać sąd do przychylenia się do wniosku o podział majątku podczas postępowania o rozwód warto przede wszystkim mieć wypracowane z małżonkiem jednakowe stanowisko jeszcze przed wszczęciem postępowania, a nadto przedstawić sądowi jak najbardziej szczegółowo składniki majątku, ich aktualną wartość oraz dołączyć niezbędne dokumenty (np. odpis księgi wieczystej nieruchomości).

Sąd, jeżeli uzna, że przeprowadzanie postępowania podziałowego przedłuży postępowanie rozwodowe pozostawi wniosek o przeprowadzenie podziału majątku bez rozpoznania i zajmie się jedynie orzeczeniem o rozwodzie. Taka decyzja sądu nie może zostać zaskarżona przez małżonków.
Wówczas pozostaje im poczekać, aż zapadnie wyrok rozwodowy, a następnie przeprowadzić odrębne postępowanie w przedmiocie podziału majątku wspólnego.

Wbrew temu, co być może niezadowoleni z takiego rozwiązania małżonkowie sądzą, przyznać trzeba, że uzależnienie możliwości przeprowadzenia podziału majątku w czasie postępowania rozwodowego od tego, czy nie przedłuży ono postępowania jest rozwiązaniem rozsądnym i korzystnym głównie dla samych małżonków. Małżonkowie chcący się jak najszybciej rozwieść nie są narażeni na oddalający się termin uzyskania rozwodu z uwagi na spór dotyczący podziału majątku. Połączenie bowiem sprawy o podział majątku, które co do zasady są sprawami bardziej spornymi, aniżeli sam rozwód i sprawami dłużej trwającymi niż sprawy rozwodowe, ze sprawą rozwodową mogłoby narazić małżonków na kilkuletni czas oczekiwania na uzyskanie wyroku rozwodowego.